F. Scott Fitzgerald,
F. Scott Fitzgerald, Büyük-büyük amcası Amerikan
istiklâl marşının güftesini yazan Francis Scott Key olan, Minnestoa eyaletinin
St. Paul şehrinde, irlandalı ve ingiliz asıllı Katolik kilisesinin yönettiği
bir mektepte vasat bir şekilde tamamladıktan sonra, 1913'te Princeton
Üniversitesi'ne gitti. Fakat dersleri dışında başka faaliyetler yürüttüğünden,
notları yine hiç de iyi değildi. Üniversitede, piyesler yazdı, üniversite
edebî mecmuaları için şiir ve hikâyeler yazdı, derslerini ihmal etti. Tam
zamanında gelen bir hastalık ve ardından askere alınması sayesinde, üniversiteden
atılmaktan kurtuldu. Fakat Fitzgerald, Princeton'a olan sevgisini hayatı
boyunca devam ettirdi.
Teğmen Fitzgerald, hiç bir
zaman Amerika dışına gönderilmedi. Çok vakti, fakat çok az parası bulunan
Fitzgerald, ilk romanını yazdı, ve sonraları, hayatını en güçlü bir şekilde
etkileyecek Zelda Sayre adındaki kıza kur yaptı. Ancak, This Side of Paradise
Cennetin Bu Tarafındakiler adlı romanı yayınlandıktan sonradır ki (1920),
Zelda, sefaleti artık geride bırakmış, nişanlısı ile evlenmeye razı oldu.
Kitap, Fitzgerald'ı, Jaz Çağının sesi olarak yerleştirdi ve yirmi dört yaşında,
peşinde koştuğu servet ve şöhrete kavuşturdu. Fitzgerald ve Zelda, yıllarca,
Amerika dışında, bilhassa Paris'te ve Fransız Riviyera'sında, göz kamaştırıcı
bir şekilde yaşadılar ve her zaman ümitsizcesine, gelirlerinden fazla para
harcadılar. Fitzgerald'ın . küçük hikâyelerinden çoğu, masrafını karşılamak
için yazılan piyasa kitapları idiler. Bunlardan bazıları The Diamond as Big as
the Ritz ve Babylon Revisited, maamafih, asrın en iyi hikâyeleri arasındadır
ve kendisinin en iyi romanları ile de mukayese edilebilir. 1927'den itibaren,
Zelda'nın sıhhati bozuldu ve Fitzgerald çok daha fazla kendisini içkiye verdi.
1930'ların ortalarında, artık bir alkolik olmuştu. Verimi düştü, borçları arttı
ve şöhreti söndü. Son yıllarını dramatik bir şekilde anlattığı kitabı, The
Crack Up (1945), Fitzgerald'ın, cesaretini olduğu kadar ümitsizliğini de
gösteriyor. Zelda bir hastaneye kaldırıldı (kadın, Fitzgerald'ın ölümünden bir
kaç sene sonra bir yangında öldü) ve Fitzgerald, Hollywood için senaryo yazmak
suretiyle kızı Scottie'ye baktı. Fakat makine kendisini yitirmişti. Ve
Fitzgerald, 44 yaşında iken Los Angeles'te kalp sektesinden öldü. Tamamlanmamış
son romanında (The Last Tycoon), Fitzgerald, başından geçen felâketlere
rağmen, hakikî bir sanatkârın, haysiyet ve nüfuz edici görüşünü muhafaza
ettiğini gösteriyor.
Yorumlar
Yorum Gönder